Nếu bạn muốn chụp được những bức ảnh thật đẹp và nghệ thuật, việc hiểu rõ bố cục trong nhiếp ảnh là rất quan trọng. Tuy nhiên, rất nhiều nhiếp ảnh gia mới bắt đầu mới chỉ nghe về quy tắc một phần ba và họ chưa đi sâu hơn về cách tạo ra những bức ảnh đẹp hơn.
Tin tốt là bạn luôn có thể tìm tòi, học hỏi thêm về bố cục – và bạn nên làm như vậy. Đó là một chủ đề sâu rộng và không có cách nào để trình bày hết tất cả mọi thứ chỉ trong một bài viết, nhưng chúng tôi sẽ cố gắng để nêu được những điểm quan trọng nhất ở đây.
Bố cục trong Nhiếp ảnh là gì?
Bố cục trong nhiếp ảnh có thể hiểu là cấu trúc của một bức ảnh. Là cách bạn sắp xếp các yếu tố trong ảnh để tạo ra “cái nhìn” mà bạn muốn, điều này sẽ quyết định một bức ảnh đẹp hay ngược lại là phá hỏng nó. Nếu bạn tình cờ gặp một chủ thể thú vị – bất kể ánh sáng tốt đến mức nào hoặc điều kiện bất thường đến mức nào – bạn vẫn cần phải có bố cục thật tốt nếu muốn có một kết quả thành công.
Bạn luôn có rất nhiều cách để thay đổi bố cục của một bức ảnh. Di chuyển tới và lui, trái và phải. Thay đổi ống kính của bạn – phóng to, thu nhỏ. Và chú ý đến việc bức ảnh của bạn đang bao gồm những yếu tố nào của cảnh vật, cũng như những yếu tố nằm ngoài. Được thực hiện đúng cách, bố cục sẽ “bắt lấy” chủ thể của bạn và trình bày nó với người xem một cách hiệu quả nhất có thể. Đó là cơ chế truyền tải thông điệp qua bức ảnh của bạn.
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Những yếu tố tạo thành
Điểm, đường thẳng và hình thù.
Ở cấp độ cơ bản nhất, đó là những yếu tố duy nhất của bố cục. Bất kỳ thứ gì trong hình ảnh của bạn – chủ thể, phông nền, các chi tiết nhỏ thậm chí không quan trọng – chúng là tất cả các điểm, đường thẳng và hình thù. Tất nhiên, một số trong số chúng rất phức tạp. Một khuôn mặt hay một cái cây rõ ràng không phải là những điều đơn giản. Nhưng chúng vẫn có hình thù và chúng có thể giúp hình thành cấu trúc của một hình ảnh.
Ngoài các yếu tố riêng lẻ trong một bức ảnh, còn có cách khác để chúng kết nối với nhau. Một số yếu tố của một bức ảnh, được sắp xếp hợp lý, mạnh hơn tổng các phần của chúng.
Để làm rõ hơn điều này, bạn hãy xem qua những bức ảnh bên dưới. Đó là những so sánh song song của một bức ảnh thành công cùng với các bộ phận cấu thành của nó.
Ví dụ đầu tiên là một bức ảnh từ Yosemite National Park. Chỉ dựa trên bản vẽ các đường thẳng, bạn có thể thấy rằng bố cục rất cân đối, với lượng quan tâm cân bằng nhau trên cả hai nửa của khung hình:
Bức ảnh tiếp theo, chụp từ Death Valley, có bố cục năng động hơn, với các đường chéo mạnh chạy theo chiều dài của bức ảnh:
Cuối cùng là bức ảnh chụp Jökulsárlón ở đất nước Iceland, với một khối băng trôi dạt vào bờ biển. Tại đây, bạn có thể thấy các đường nét và hình dạng tạo nên cấu trúc của bức ảnh:
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Có chủ đích
Trong nhiếp ảnh, bí quyết lớn của bố cục không phải là bạn nên tuân theo một cấu trúc hoặc một khuôn mẫu cho phần lớn các bức ảnh của mình. Thay vào đó, điều quan trọng là hãy chọn bố cục của bạn một cách có chủ đích.
Chủ đích là phần quan trọng nhất của bố cục. Không có gì trong bức ảnh sẽ xảy ra một cách tình cờ cả. Mọi thứ đều phải có lý do để tồn tại. Nếu bạn nhớ điều đó, và bạn thực sự dành thời gian trong lĩnh vực này để biến nó thành hiện thực, vậy thì các bức ảnh của bạn sẽ tăng vọt về chất lượng. Hầu như không thể tránh được điều đó, vì cuối cùng bạn sẽ phải suy nghĩ có ý thức hơn về cách một bức ảnh xuất hiện.
Bố cục của bức ảnh này rất có chủ đích. Nhiếp ảnh gia đã phải chờ đợi qua nhiều phút và cố gắng nhiều lần để chụp được ánh đèn sân khấu ở đúng vị trí. Cụ thể là cần đợi cho đến khi chùm ánh sáng (quay 360 độ) trông như đang chiếu thẳng lên trời. Họ không chỉ chụp ảnh Tháp Eiffel một cách ngẫu hứng mà không có ý thức cố gắng. Thay vào đó, họ nghĩ về một hình ảnh trong đầu và làm mọi thứ có thể để biến nó thành hiện thực.
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Tính đơn giản
Mỗi bức ảnh bạn chụp đều có chứa một thông điệp cảm xúc. Khi ra ngoài chụp ảnh, một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm là suy nghĩ một cách có ý thức về thông điệp cảm xúc và trau dồi về cách bạn muốn thể hiện nó. Đó là nơi phát huy sức mạnh của tính đơn giản.
Đơn giản có nghĩa là không có gì trong bức ảnh của bạn làm mất đi thông điệp cảm xúc. Nếu bạn đang cố gắng truyền tải vẻ đẹp của phong cảnh, hãy loại bỏ mọi thứ không được đẹp ra khỏi bức ảnh. Đó có thể là đường dây điện rối rắm, dấu chân ở phía trước, mảnh rác bẩn trong khung hình,…
Đồng thời, tính đơn giản cũng đề cập đến bố cục của bạn. Đừng làm người xem choáng ngợp với quá nhiều thông tin, trừ khi mục tiêu của bạn thực sự là chụp được một bức ảnh hỗn loạn, choáng ngợp. Khi ảnh giúp kể được câu chuyện mà bạn muốn và không có bất kỳ sự phân tâm nào, nó sẽ có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất có thể.
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Sự cân bằng
Một trong những điều bạn cần nghĩ đến khi sáng tạo một bức tranh là sự cân bằng.
Cân bằng khá dễ dàng. Để bắt đầu, tất cả những gì bạn cần làm là tự hỏi bản thân rằng mỗi yếu tố trong ảnh thu hút được bao nhiêu sự chú ý. Điều này còn được gọi là “trọng lượng thị giác”. Các đối tượng có trọng lượng thị giác cao bao gồm các đối tượng sáng, màu bão hòa, đôi mắt, con người, động vật, độ tương phản cao, và các yếu tố bất thường – nói chung là bất kỳ thứ gì thu hút sự chú ý trong thế giới thực.
Tiếp theo, bạn tìm hiểu xem trọng lượng thị giác có được phân bổ đều trên khung hình không, hay một nửa của bức ảnh có nhiều hơn phần còn lại không. Nếu chúng gần như đồng đều, đó là một bức ảnh cân bằng. Nếu không, đó là bức ảnh bị mất cân đối.
Bố cục bức ảnh của bạn có cân bằng? Để biết đáp án, hãy nghĩ về trọng lượng thị giác của mọi yếu tố trong ảnh của bạn. Sau đó, hãy tưởng tượng việc đặt bức ảnh trên một trục giữa. Liệu nó có bị nghiêng về bên nào không?
Điều này hoạt động cũng giống như một cái bập bênh vậy, bao gồm cả việc bạn có thể cân bằng một đối tượng “nặng” – đối tượng chính của bạn – và một đối tượng “nhẹ hơn”, miễn là đối tượng nhẹ hơn nằm xa rìa của bức ảnh (giống như cân bằng một đứa trẻ và một người lớn trên bập bênh). Hãy xem qua bức ảnh dưới đây:
Con chuồn chuồn có trọng lượng thị giác cao hơn, trong khi bóng cây ở hậu cảnh là ít hơn nhiều. Nhưng bóng cây nằm ngay sát mép khung hình, trong khi con chuồn chuồn ở gần trung tâm hơn. Vì vậy về tổng thể, đây là một bức ảnh cân bằng.
Trong nhiếp ảnh, bạn hoàn toàn có quyền lựa chọn giữa chụp ảnh cân bằng hoặc ảnh không cân bằng. Không cái nào tốt hơn cái kia. Và điều quan trọng là cả hai đều truyền tải tới người xem những cảm xúc khác nhau.
- Ảnh cân bằng: ảnh yên bình, tĩnh, và bình lặng
- Ảnh không cân bằng: rất ấn tượng, khẩn trương, và năng động
Nếu như bạn đang chụp cảnh một hồ nước dịu dàng lúc bình minh, bạn có thể sẽ không muốn một bức ảnh mất cân bằng. Tuy nhiên, với các đối tượng “dữ dội” hơn, nó lại có thể là bố cục hoàn hảo. Nó chỉ phụ thuộc vào tâm trạng mà bạn đang cố gắng truyền tải.
Bức ảnh này bị mất cân bằng so với bên trái, làm cho nó năng động và mãnh liệt hơn. Do đó, Bố cục không cân bằng hoạt động tốt ở trường hợp này.
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Không gian thở
Khi có nhiều điểm cần quan tâm trong một bức ảnh, bạn có thể muốn cho chúng “không gian thở” bằng cách đặt chúng cách xa nhau ra. Nếu không, các yếu tố trong bức ảnh của bạn sẽ làm ảnh hưởng xấu lẫn nhau, tạo thành một bố cục cẩu thả.
Hãy thử nghĩ về cảnh một vài chú chim đang bay trong không trung và bạn muốn chụp tất cả chúng trong chỉ một bức ảnh duy nhất. Tuy nhiên, nếu một chú chim băng qua trước mặt những chú chim khác, vùng đó của bức ảnh sẽ trông rất lộn xộn và không có chủ đích. Thay vào đó, tốt hơn hết là tất cả các đối tượng của bạn nên có một khoảng không gian để thở – là khoảng cách giữa các đối tượng với nhau và giữa chúng với các góc cạnh của bức ảnh.
Tất cả các đối tượng trong bức ảnh đều có nhiều “không gian thở”.
Điều tương tự cũng xảy ra nếu bạn đang chụp ảnh một ngọn núi, mà đỉnh núi thì gần như chạm vào phần đỉnh bức ảnh của bạn. Trong trường hợp đó, nó sẽ thu hút sự chú ý không mong muốn và có khả năng thể hiện ra một cảm giác bất cẩn. Thay vào đó, nó có xu hướng tốt hơn nếu mỗi đối tượng của bạn có chỗ để đứng riêng, không bị cản trở bởi bất kỳ thứ gì khác trong bức ảnh. Điều đó giúp bạn gửi một thông điệp mạnh mẽ, gắn kết đến người xem.
Không có đối tượng quan trọng nào bị chụm lại vào mép khung hình, và đối tượng chính (con dê núi) có rất nhiều “không gian thở”.
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Không gian dương và Không gian âm
“Không gian dương” là bất kỳ thứ gì trong bức ảnh của bạn nổi bật và thu hút sự chú ý. “Không gian âm” thì ngược lại, là các vùng của bức ảnh mờ dần vào phông nền và không thu hút ánh nhìn. Bạn có thể chụp ảnh với nhiều không gian âm, nhiều không gian dương, hoặc một nơi nào đó ở giữa. Tất cả đều truyền tải những cung bậc cảm xúc khác nhau.
Những bức ảnh tràn ngập không gian âm mang lại cảm giác trống trải, yên bình và cô lập. Chúng có xu hướng là những bức ảnh hơi tối giản và chúng hoạt động tốt khi bạn đang cố gắng thể hiện cảm giác về sự chia cắt hay sự cô đơn. Như một cái cây duy nhất trong cơn bão tuyết dưới đây cũng vậy:
Bởi vì tất cả đều là “Không gian âm”, bức ảnh này mang lại cảm giác cô lập.
Những bức ảnh có nhiều không gian dương mang lại cảm giác mãnh liệt, bận rộn và năng động hơn. Chúng bao gồm rất nhiều chi tiết nhỏ để bạn dễ dàng nhận thấy, mặc dù nhược điểm là chúng có thể xuất hiện đông đúc – không tốt cho sự đơn giản và rõ ràng của thông điệp bạn muốn truyền tải – nếu bạn không cẩn thận.
Bức ảnh này có nhiều “Không gian dương”, làm cho người xem cảm thấy bận rộn và năng động hơn.
Những cảm xúc này rất quan trọng đối với bố cục của bạn, và chúng giúp hình thành thông điệp mà bạn muốn gửi đi. Nếu bạn đang chú ý trong lĩnh vực này, bạn có thể di chuyển xung quanh hoặc điều chỉnh bố cục của mình để thay đổi tỷ lệ giữa không gian dương và không gian âm. Vì những cảm xúc khác nhau mà chúng truyền tải, đây là một công cụ tuyệt vời để bạn sử dụng.
Bố cục trong Nhiếp ảnh: Hình mẫu và Mối quan hệ
Trong một số trường hợp, hãy cẩn thận, bạn có thể chụp được những bức ảnh có nhiều hình mẫu và mối quan hệ phức tạp hơn là chỉ có một bố cục đơn giản. Ví dụ: bạn có thể chụp ảnh phong cảnh với một bông hoa màu cam ở tiền cảnh và ánh sáng màu cam trên những ngọn đồi phía xa.
Không có kết luận cho thế giới của những mối quan hệ sâu sắc hơn có thể có trong nhiếp ảnh. Đó không phải là thứ bạn sẽ tìm thấy mọi lúc, nhưng bạn nên để ý. Khi một bức ảnh có mối quan hệ đặc biệt về trí tưởng tượng, nó sẽ mang lại cảm giác mọi thứ hoàn toàn liên kết với nhau và có chủ đích.
Hình thù của những tảng đá trên ngọn núi này khá giống với hình thù của những đám mây – những đường dài, mảnh. Điều đó giúp cho các phần trên cùng và dưới cùng của bức ảnh có cảm giác liên kết với nhau hơn.
Phần kết luận
Bố cục trong nhiếp ảnh không hề dễ dàng. Ở một khía cạnh nào đó, điều đó là không thể. Ngay cả những nhiếp ảnh gia vĩ đại nhất mọi thời đại cũng không bao giờ thành thạo bố cục, bởi vì nó không phải là thứ có thể thành thạo.
Bố cục hoàn hảo không phải là mục tiêu mà bạn có thể đạt được bằng đủ tài năng hoặc sự chăm chỉ. Thay vào đó, nó là một mục tiêu thay đổi phụ thuộc rất nhiều vào chính bạn, cũng như khung cảnh trước mặt bạn và cảm xúc mà bạn có. Quy tắc một phần ba sẽ không giúp bạn đạt được điều đó, mà đó chỉ là một kỹ thuật đơn giản và chủ yếu dành cho người mới bắt đầu.
- Nhiếp ảnh là gì?
- Tốc độ màn trập là gì?
- Khẩu độ Máy ảnh là gì?
- F-Stop là gì?
- ISO máy ảnh là gì?
- Bố cục trong Nhiếp ảnh
- Đo sáng là gì?
- Chế độ chụp trên Máy ảnh
- Lấy nét là gì?
- Cách sử dụng đèn Flash khi chụp ảnh
- Mẹo chụp ảnh với đèn Flash
- Cách cài đặt Máy ảnh
- Cách chụp sắc nét với Máy ảnh
- Mẹo chụp ảnh đẹp
- Ý tưởng chụp ảnh
- Nên chụp ảnh RAW hay JPG?
Lời cuối cùng trước khi kết thúc bài viết, nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay góp ý về nội dung chúng tôi đã đề cập trong “Bố cục trong Nhiếp ảnh là gì? Một vài mẹo hay cho người mới bắt đầu“, hãy chia sẻ ý kiến của bạn bằng khung bình luận bên dưới nhé.
Chúc bạn một ngày tốt lành !!!
